Tràng hạt từ lâu đã trở thành một trong những pháp khí quan trọng trong đời sống tín ngưỡng, tôn giáo đặc biệt là Phật giáo. Theo Kinh điển Phật giáo, khởi nguồn của chuỗi tràng hạt căn cứ vào sự khai thị của Đức Phật đối với vua Ba Lưu Ly và từ đó trở thành một pháp khí quan trọng hỗ trợ quá trình tu học Phật pháp, một biểu tượng cho người Phật tử.
Vì sao nên sử dụng chuỗi tràng hạt khi niệm Phật?
1. Vì sao nên sử dụng tràng hạt khi trì chú, niệm Phật
Tràng hạt được sử dụng phổ biến trong trì chú, niệm Phật. Các tăng sỹ thường mang tràng hạt bên mình như một bảo bối, một pháp khí quan trọng hỗ trợ họ trên con đường tu học Phật pháp.
Các chuỗi tràng hạt được sử dụng giúp liên kết và thiết lập trật tự cho các lời cầu nguyện, các bài kinh, kệ tán, các danh hiệu, các thần chú trong hành trì.
Chuỗi tràng hạt là một pháp khí quan trọng hỗ trợ hành giả trên con đường tu học Phật pháp.
Không phải ai niệm Phật cũng lần tràng hạt, điều này phục thuộc vào thói quen và căn tính của mỗi người. Tuy nhiên, việc lần chuỗi hạt được xem là một điều không thể thiếu đối với nhiều người tu hành.
Tay lần chuỗi hạt, mỗi một hạt là niệm một câu hiệu Phật là một cách ghi nhớ để tránh nhầm lẫn. Việc lần chuỗi hạt giúp tiện bề đếm số đúng như lời mình đã phát nguyện. Bởi với chúng ta, những người còn nhiều sơ cơ, tâm chưa thuần nhất, thì phương pháp dùng chuỗi hạt khi niệm Phật giúp tâm ít tán loạn hơn, an dưỡng thân tâm, loại bỏ các vọng tưởng mà đạt được thành tựu.
Ngoài ra, sử dụng tràng hạt còn là một cách nhắc nhở mình không được thất niệm. Đây là một trong những ý nghĩa lớn của tràng hạt, nhìn thấy tràng hạt, nhắc nhở mình về chánh niệm. Không chỉ với riêng bản thân mình, mà đối với những người biết niệm Phật, nhìn thấy tràng hạt, họ cũng động tới ý nghĩ này, như một cách nhắc nhở tất cả chúng ta sinh chánh niệm.
Từ xa xưa, mỗi chuỗi tràng hạt như chứa đựng năng lượng nhiệm màu, làm dịu an đi như lo âu của tất cả mọi người. Điều đó không chỉ đúng với các chuỗi tràng hạt niệm Phật, mà tới những xâu chuỗi đeo tay bình thường. Những chuỗi hạt dùng để cầu nguyện, như để tiếp nhận một quyền năng lớn hơn, để tập trung tâm ý, tu tập tâm linh.
2. Tại sao con số 108 thường được sử dụng để làm tràng hạt?
Theo Kinh Mộc Hoạn Tử, chuỗi tràng hạt ban đầu gồm 108 hạt, đây cũng là con số được sử dụng phổ biến cho các chuỗi niệm Phật ngày nay. Sở dĩ có con số này, vì người ta đem 6 căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý), 6 trần (sắc, thanh, hương, vị, xúc và pháp), 6 thức (nhãn thức, nhĩ thức, tỷ thức, thiệt thức, thân thức và ý thức) cộng lại, thành ra thập bát giới (18) rồi nhân với 6 phiền não căn bản (tham, sân, si, mạn, nghi, ác, kiến) thành ra con số 108.
Cuộc đời liên tục nối tiếp trong 3 đời, quá khứ, hiện tại, tương lai. Trong 3 đời, ta tạo thành 108 thứ phiền não.
Sử dụng chuỗi 108 hạt khi niệm Phật là quyết tâm đoạn trừ 108 phiền não mà mình tạo ra từ 3 đời, ngăn cản không chủ lục căn vọng động chạy theo cảnh trần, giúp lục căn quay về tự tánh. Lần tràng hạt là không cho căn nhiễm với trần, giúp căn thanh tịnh, nghiệp không còn, nghiệp đã dứt thì sanh tử đoạn diệt. Đó được gọi là giải thoát, hoặc vãn sanh về thế giới cực lạc của Phật A Di Đà.
Sử dụng chuỗi 108 hạt niệm Phật giúp đoạn trừ 108 phiền não từ ba đời
Tuy phổ biến là chuỗi 108 hạt, tuy nhiên để tiện lợi cho các nghi thức hành lễ, các tràng hạt có thể được xâu bởi số lượng hạt ít hơn như: 54 hạt, 42 hạt, 27 hạt, 21 hạt, 14 hạt hoặc tối đa là 1080 hạt. Theo đó:
Chuỗi 54 hạt tượng trung cho 54 cấp vị trong quá trình tu hành Bồ Tát gồm Thập Trú, Thập Hạnh, Thập Hồi Hướng, Thập Địa, Tứ thiện căn nhân địa.
Chuỗi 42 hạt tượng trưng cho 42 giai vị tu hành Bồ Tát: Thập Trú, Thập Hạnh, Thập Hồi Hướng, Thập Địa và Đẳng Giác, Diệu Giác.
Chuỗi 27 hạt biểu thị cho 27 cấp vị của Tiểu Thừa tu hành Tứ Hướng Quả: 18 vị – Hữu học và 9 bậc vô học của Đệ Tứ Quả A La Hán.
Chuỗi 21 hạt biểu thị cho 21 vị: Thập Ba la mật, Thập Địa, và quả vị Phật.
Chuỗi 14 hạt biểu thị cho 14 Pháp Vô Úy của Bồ Tát Quán Thế Âm.
Chuỗi 1.080 hạt biểu thị cho 10 cảnh giới, mỗi cảnh giới đều có 108, cho nên cộng thành 1.080.
Mỗi con số biểu trưng cho một ý nghĩa tín ngưỡng, tuy nhiên, tựu chung lại đều mang đến những ý nghĩa tốt đẹp cho người sử dụng. Dù sử dụng xâu chuỗi với số lượng hạt bao nhiêu, miễn kiên trì tu tập đều sẽ mang về những phước báu tốt lành.
